Jak rozpoznać, czy drewno zostało zainfekowane przez szkodniki?
Obok wilgoci, szkodniki stanowią główne zagrożenie dla jakości drewna. Dlatego też ogólnopolski producent palet drewnianych HGV podejmuje liczne starania aby surowiec, z którego wytwarzane są palety był jak najlepszej jakości. Pozyskiwanie drewna ze sprawdzonych źródeł a także stałe ulepszanie procesu jego ochrony to główne kierunki mające na celu uzyskanie doskonałego surowca. Mimo jednak różnorodnych działań szkodniki w drewnie są stale obecne. Jak rozpoznać, czy drewno ma niechcianych „lokatorów”? Świadczą o tym następujące symptomy:
- pojawienie się w materiale drzewnym otworów,
- wysypywanie się z nich trocin, które mogą formować maleńkie kopczyki,
- słyszalne odgłosy drążenia, szczególnie w nocy, gdy następuje wzrost aktywności owadów bądź w momencie panującej ciszy,
- obecność martwych lub żywych dorosłych osobników w miejscu przechowywania drewna.
Pewną trudność sprawia stwierdzenie obecności larw szkodników, gdyż ich istnienie można potwierdzić dopiero po rozłupaniu drewna. W ten sam sposób da się ustalić, czy w żerowisku bytują jakieś osobniki, czy już je porzuciły.
Jakie są w Polsce zagrożenia dla drewna?
Niestety w naszym kraju żyje kilkadziesiąt gatunków owadów, które stanowią zagrożenie dla drewna. Większość z nich bytuje w lesie i stamtąd trafia do tartaków i składów. Należą do nich:
- spuszczel pospolity to chrząszcz w czarnym lub brązowym kolorze. Na tle innych szkodników drewna wyróżnia się znaczną wielkością. Jego korpus może osiągnąć długość nawet 25 mm. Ma spłaszczone, pokryte włoskami ciało. Osobniki żeńskie są większe od osobników męskich. Nie lubią ruchu, a latanie nie stanowi ich mocnej strony. W ciepłe, lipcowe dni owad ten opuszcza swoje siedliska w drewnie i zaczyna się rozmnażać. Potem samice wracają do drewnianych korytarzy, gdzie składają jaja. One same giną. Kolonie tego owada mogą egzystować w jednym miejscu nawet 18 lat! Żerują zarówno na starym jak i młodym drewnie
- miazgowiec parkietowiec to chrząszcz w brunatnym kolorze, którego ciało osiąga długość do 5 mm. Preferuje młode drewno liściastych gatunków drzew. Szczególnie gustuje w jesionach i dębach. Odgłosy jego bytowania są najbardziej słyszalne po zmroku, kiedy to jest on najbardziej aktywny. Najlepiej czuje się w temperaturze od 17 do 23 stopni Celsjusza. Dlatego też chętnie egzystuje w naszych domach. Samica miazgowca składa w jednym cyklu około 70 jaj,
- kołatek domowy jest groźnym chrząszczem, którego ciało ma długość około 4 mm i jest brązowego koloru. Niszczy zarówno iglaste jak i liściaste gatunki drzew. Skutecznie atakuje miazgę drewna,przyczyniając się do jego kruszenia i rozpadania się drewna. Ma długi cykl rozwojowy - osiąga on nawet 7 lat. Powoduje to że, gdy skolonizuje jakiś teren, pozostaje tam na długo. Tylko brak pożywienia może go zmusić do opuszczenia żerowiska,
- krokwiowiec piłkoróżny jest niewielkim chrząszczem, którego populacja żyje około 2 lat. Preferuje drewno zainfekowane grzybami i wilgotne. Potrafi zniszczyć więźbę dachową inne elementy drewniane wysoko usytuowane,
- skórnik słoniniec jest nietypowym szkodnikiem drewna. Jego bytowanie związane jest z lekceważeniem należytych warunków sanitarnych. Dla niego drewno jest schronieniem. Bytuje na skórach zwierząt dekorujących nasze domy a także gryzoniach i martwych ptakach,które umarły na strychach i poddaszach,
- wyschlik grzybkorożny to brązowy, niewielki chrząszcz aktywny w dzień. Samce posiadają czułki w kształcie grzebyków, w przeciwieństwie do samic. Okres ich aktywności to czas od maja do sierpnia. Samice po złożeniu jaj w chodnikach, giną. Najchętniej żerują na olchach,dębach, bukach i brzozach.
Szkodniki drewna stanowią olbrzymi problem zarówno dla leśników jak i przetwórców i użytkowników tego surowca. Nauka zna sposoby na zabezpieczenie drzew i drewna przed destrukcyjną działalnością owadów. Nawet jeśli nie wyeliminują one szkodników, to znacznie ograniczają skutki ich aktywności. To jednak temat na kolejne opracowanie.